Hoa sứ (tên khoa học: Adenium obesum), còn được gọi là sứ sa mạc hay hoa hồng sa mạc, là loài cây cảnh được ưa chuộng nhờ hình dáng gốc rễ độc đáo và những chùm hoa rực rỡ. Việc trồng và chăm sóc hoa sứ không quá phức tạp nhưng đòi hỏi người trồng phải tuân thủ đúng kỹ thuật để cây phát triển khỏe mạnh, củ to và sai hoa. Bài viết này cung cấp một hướng dẫn toàn diện từ A-Z dành cho người mới bắt đầu và cả những người đã có kinh nghiệm.
Đặc Điểm, Nguồn Gốc và Ý Nghĩa Của Cây Hoa Sứ
Hoa sứ có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của Châu Phi và bán đảo Ả Rập. Đây là loài cây bụi, thân mọng nước với phần gốc (củ) phình to để dự trữ nước, giúp cây thích nghi với điều kiện khô hạn. Lá cây là lá đơn, mọc xen kẽ và thường tập trung ở đầu cành. Hoa sứ có màu sắc rất đa dạng như hồng, đỏ, trắng, hoặc phối trộn nhiều màu độc đáo.
Trong phong thủy, cây hoa sứ tượng trưng cho sự thịnh vượng, phú quý và tài lộc. Một cây sứ nở hoa rực rỡ vào dịp Tết được tin là sẽ mang lại may mắn, ấm no và hạnh phúc cho gia chủ trong năm mới.
Các Giống Hoa Sứ (Adenium) Phổ Biến Hiện Nay
Hiện nay có nhiều giống sứ được trồng phổ biến, mỗi loại mang một vẻ đẹp và đặc tính riêng. Dưới đây là một số giống thường gặp:
- Adenium Obesum: Giống phổ biến nhất, thân mọc thẳng, gốc phình to, cao từ 1–4 mét. Hoa thường có viền hồng đậm hoặc đỏ, nở rộ từ mùa hè đến cuối năm.
- Adenium Multiflorum: Thân cây mảnh mai hơn, cao 2–3 mét. Hoa có màu trắng sọc đỏ quý phái, mùi hương nhẹ nhàng. Thời gian ra hoa ngắn hơn, thường từ tháng 5 đến tháng 9.
- Adenium Swazicum: Giống cây nhỏ, cao dưới 1 mét, cành mềm, có khả năng chịu nhiệt tốt. Hoa đa dạng màu sắc từ hồng, đỏ đến tím nhạt.
- Adenium Somalense: Giống cây cao lớn, có thể đạt 4–6 mét. Hoa màu hồng, cánh lớn và không có nhụy.
- Adenium Crispum: Giống sứ lùn, cao không quá 50 cm, thích hợp trồng chậu để bàn. Hoa có màu hồng sọc đỏ độc đáo nhưng chịu lạnh kém.
- Adenium Boehmianum: Thời gian sinh trưởng dài. Hoa có 5 cánh màu hồng phấn, lòng hoa màu hồng đậm tạo điểm nhấn.
- Adenium Oleifolium: Cây tương đối nhỏ, sinh trưởng chậm. Hoa có viền hồng, bên trong màu vàng, cánh hoa thuôn dài và nhọn.
- Adenium Socotranum: Là giống sứ cao nhất, có thể đạt 4–5 mét. Khi hoa nở, cây sẽ rụng hết lá. Hoa có màu hồng hoặc trắng hồng.
- Adenium Arabicum: Chiều cao trung bình khoảng 90 cm. Thân cứng cáp, gốc to, ít cành. Hoa có viền hồng đậm và phần trong màu hồng nhạt.
Hướng Dẫn Kỹ Thuật Trồng Hoa Sứ Trong Chậu
1. Lựa chọn và chuẩn bị chậu trồng
Nên chọn chậu sành, gốm hoặc xi măng có kích thước phù hợp với bộ rễ của cây. Điều quan trọng nhất là chậu phải có nhiều lỗ thoát nước ở đáy để tránh tình trạng úng nước gây thối củ, vốn là vấn đề nghiêm trọng nhất đối với cây sứ.
2. Công thức trộn giá thể (đất trồng) tối ưu
Đất trồng sứ phải đảm bảo độ tơi xốp và thoát nước cực tốt. Một công thức phối trộn hiệu quả được nhiều nhà vườn áp dụng bao gồm:
Tro trấu hun + Vỏ đậu phộng + Mụn xơ dừa + Phân trùn quế + Đất thịt nhẹ với tỷ lệ 3:2:1:1:1.
Sau khi trộn, cần kiểm tra độ thoát nước bằng cách tưới thử. Nếu trồng cây vào mùa mưa, nên tăng tỷ lệ tro trấu hun để tăng cường khả năng thoát nước cho giá thể.
3. Các phương pháp nhân giống
Có hai phương pháp nhân giống hoa sứ chính là gieo hạt và giâm cành.
- Trồng bằng hạt: Hạt sứ có thể được gieo trực tiếp vào giá thể đã chuẩn bị. Phương pháp này giúp cây có bộ rễ củ to và đẹp tự nhiên nhưng thời gian ra hoa lâu hơn. Cây con từ hạt có thể không giữ nguyên đặc tính của cây mẹ do lai tạo.
- Trồng bằng cành giâm: Chọn cành bánh tẻ khỏe mạnh, cắt một đoạn dài 15-20 cm, để khô nhựa ở nơi thoáng mát trong 5-7 ngày. Sau đó, cắm cành giâm vào giá thể ẩm. Phương pháp này giúp cây nhanh ra hoa và giữ nguyên đặc tính của cây mẹ, nhưng bộ rễ thường không phình to đẹp bằng cây trồng từ hạt.
Kỹ Thuật Chăm Sóc Hoa Sứ Đúng Cách
Ánh sáng và nhiệt độ
Hoa sứ là cây ưa nắng, cần ít nhất 6-8 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày để phát triển tốt và sai hoa. Cây có thể chịu được nhiệt độ cao nhưng không chịu được rét đậm, nhiệt độ tối thiểu là 10°C.
Chế độ tưới nước
Đây là yếu tố quan trọng nhất. Cây sứ có khả năng chịu hạn tốt nhưng rất dễ bị thối củ nếu thừa nước. Chỉ tưới nước khi bề mặt giá thể đã khô hoàn toàn. Vào mùa mưa, cần che chắn hoặc di chuyển chậu cây vào nơi có mái che để kiểm soát lượng nước.
Bón phân định kỳ
Để cây phát triển khỏe mạnh và ra hoa đều, cần bón phân định kỳ. Có thể sử dụng phân hữu cơ như phân trùn quế bón lót khi trồng và bón bổ sung 2-3 tháng/lần. Trước giai đoạn ra hoa, có thể bổ sung các loại phân bón có hàm lượng Lân (P) và Kali (K) cao để kích thích tạo nụ và giúp hoa bền màu.
Hướng Dẫn Cắt Tỉa và Tạo Hình Cho Cây Hoa Sứ
Cắt tỉa là công đoạn không thể thiếu để tạo ra một cây sứ có tán đẹp, nhiều hoa và bộ củ độc đáo.
1. Dụng cụ cần chuẩn bị
Bao gồm dao sắc chuyên dụng, kéo cắt cành, dây nhôm để uốn cành và keo liền sẹo để bôi lên vết cắt, ngăn ngừa nấm bệnh xâm nhập.
2. Thời điểm cắt tỉa thích hợp
- Đối với cây con (sau trồng 9-12 tháng): Cắt tỉa lần đầu để cây phân nhánh, tạo tán cơ bản.
- Đối với cây trưởng thành: Cắt tỉa sau mỗi 2-3 đợt hoa hoặc vào cuối mùa mưa, đầu mùa khô để dưỡng cây và chuẩn bị cho đợt hoa mới (ví dụ như hoa Tết).
3. Kỹ thuật cắt tỉa cho cây khỏe mạnh
Dùng dao hoặc kéo sắc cắt bỏ các cành tăm, cành mọc lộn xộn, cành vượt. Khi cắt các cành lớn để tạo tán, nên tạo vết cắt nghiêng một góc 45 độ để nước không đọng lại trên bề mặt. Ngay sau khi cắt, dùng keo liền sẹo bôi kín vết cắt.
4. Xử lý cây bị úng, thối củ
Khi phát hiện cây có dấu hiệu thối củ (củ mềm, nhũn, lá vàng úa), cần xử lý ngay lập tức:
- Nhổ cây ra khỏi chậu, rửa sạch đất.
- Dùng dao sắc cắt bỏ hoàn toàn phần củ bị thối đến khi thấy phần thịt cây còn tươi, không có vệt nâu.
- Bôi keo liền sẹo hoặc vôi bột vào tất cả các vết cắt.
- Treo ngược cây ở nơi khô ráo, thoáng mát trong 7-10 ngày để vết thương khô hoàn toàn.
- Trồng lại cây vào giá thể mới, tơi xốp. Trong tuần đầu tiên không tưới nước, sau đó mới tưới ẩm từ từ.
5. Chăm sóc cây sau khi cắt tỉa
Sau khi cắt tỉa, đặt cây vào nơi thoáng mát, tránh mưa và nắng gắt trực tiếp. Khi cây bắt đầu đâm chồi mới, có thể bón phân hữu cơ để cây phục hồi nhanh và chuyển cây ra nơi có nắng bình thường.
Phòng Trừ Sâu Bệnh Hại Thường Gặp Trên Hoa Sứ
- Bệnh thối nhũn: Do nấm Phytophthora sp. gây ra, thường xuất hiện vào mùa mưa khi độ ẩm cao. Bệnh gây thối mềm trên thân và rễ, làm lá vàng úa. Để phòng bệnh, hãy đảm bảo giá thể thoát nước tốt. Có thể sử dụng các chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma trộn vào giá thể hoặc tưới định kỳ. Khi cây bị bệnh, cần cắt bỏ phần bị thối như hướng dẫn ở trên.
- Sâu xanh: Loài sâu này thường ăn lá non và nụ hoa. Nên kiểm tra cây thường xuyên, đặc biệt là mặt dưới lá, để phát hiện và bắt sâu bằng tay.
Bí Quyết Kích Thích Hoa Sứ Nở Rộ, Bền Lâu
Để cây hoa sứ ra nhiều hoa, ngoài việc cung cấp đủ nắng, nước và dinh dưỡng, việc cắt tỉa cành thường xuyên đóng vai trò quyết định. Sau mỗi đợt hoa, việc cắt tỉa sẽ kích thích cây ra nhiều cành mới. Vì hoa sứ thường ra hoa ở đầu cành, nên càng nhiều cành mới thì cây sẽ càng có nhiều hoa. Kết hợp với việc bón phân giàu Lân và Kali trước mùa hoa sẽ giúp cây sai hoa và hoa có màu sắc rực rỡ hơn.
Tóm lại, việc sở hữu một chậu hoa sứ đẹp không khó nếu bạn hiểu rõ đặc tính và áp dụng đúng các kỹ thuật chăm sóc. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn thành công trong việc trồng và tạo dáng cho những chậu sứ yêu quý của mình.
Xem thêm:
- Kỹ Thuật Trồng Hoa Hướng Dương Năng Suất Cao, Ít Sâu Bệnh
- Phục hồi và làm bông cho cà phê sau thu hoạch
- MỘT SỐ LƯU Ý CẦN LÀM TRƯỚC KHI BÔNG CHUẨN BỊ XẢ NHỤY
HLC vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm chế phẩm nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ HLC có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: hlc.net.vn
CN Miền Bắc: 268 Vũ Hữu, Thanh Xuân, Hà Nội.
CN Miền Nam: Phường Thạnh Lộc, Quận 12, TP Hồ Chí Minh
Fanpage: Phân bón HLC
– Zalo: 0326718282
_1406152437.webp)
