Hoa hồng leo là loài cây cảnh được ưa chuộng nhờ khả năng leo bám, tạo nên những mảng tường, hàng rào hay vòm cổng phủ đầy hoa rực rỡ. Để có được một giàn hồng leo khỏe mạnh, sai hoa và bền cây, người trồng cần nắm vững các kỹ thuật từ khâu chọn giống, chuẩn bị giá thể đến chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh. Bài viết này sẽ cung cấp một quy trình đầy đủ và chi tiết dành cho bà con nông dân và kỹ thuật viên.

Đặc điểm và điều kiện sinh trưởng của hoa hồng leo

Hoa hồng leo (tên khoa học: Rosa spp.) là dạng cây bụi thân gỗ có khả năng phát triển cành nhánh vươn dài, thích hợp để leo giàn hoặc bám vào các cấu trúc khác. Thân cây có gai, phân nhánh mạnh mẽ. Lá là dạng lá kép lông chim, gồm 5-9 lá chét hình bầu dục, mép có răng cưa. Tán lá rậm rạp và có thể vươn cao tới vài mét.

Để cây sinh trưởng tốt, cần đảm bảo các điều kiện ngoại cảnh sau:

• Ánh sáng: Cây ưa sáng, cần tối thiểu 6 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày để quang hợp tốt, cho màu hoa đẹp và sai hoa.
• Nhiệt độ: Cây phát triển tốt nhất ở những vùng có khí hậu ôn hòa, mát mẻ. Cây có thể chịu được nắng nhưng không chịu được nắng gắt kéo dài, đặc biệt là ở các vùng có nhiệt độ cao.
• Độ ẩm: Cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng nước. Độ ẩm không khí quá cao cũng là điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.

Một số giống hoa hồng leo phổ biến tại Việt Nam

Việc lựa chọn giống phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương là yếu tố quan trọng đầu tiên quyết định sự thành công. Dưới đây là một số giống hoa hồng leo được trồng phổ biến:

Hồng cổ Hải Phòng

Còn gọi là hồng leo Pháp, đây là giống hồng cổ điển có thân mềm, cành vươn dài. Hoa màu đỏ nhung đặc trưng, cánh hoa dày, đường kính lớn và có hương thơm đậm đà. Giống này rất sai hoa và có khả năng kháng bệnh tốt.

Hồng Tường Vi (Hồng leo cổ Việt Nam)

Là giống hồng bản địa, thân mảnh nhưng dẻo dai, khả năng leo bám tốt. Hoa có nhiều màu sắc đa dạng như hồng nhạt, hồng đậm, đỏ. Cánh hoa mỏng, xếp thành nhiều lớp, tạo cảm giác nhẹ nhàng, thanh thoát.

Hồng Mon Coeur

Giống hồng từ Nhật Bản, thân không gai, cành mọc cao và lan tỏa mạnh. Hoa có màu hồng phấn, nở thành chùm lớn (5-8 bông), hương thơm mùi xạ hương dễ chịu. Cây siêng hoa và nở theo mùa.

Hồng Red Eden

Một giống hồng hiện đại có khả năng leo khỏe, cành mềm mại dễ uốn. Hoa màu đỏ tươi, mọc thành cụm, form hoa cúp tròn đầy đặn với nhiều lớp cánh (26-40 cánh). Giống này rất sai hoa và được ưa chuộng trong trang trí cảnh quan.

Hồng Golden Celebration

Giống hồng Anh nổi tiếng với những bông hoa lớn màu vàng đồng óng ả. Cánh hoa khum tròn, hương thơm độc đáo pha trộn giữa mùi trà và trái cây. Cành khá mềm, dễ dàng uốn lượn theo giàn leo.

Các giống hồng Anh khác

Ngoài ra còn có các giống khác như Huntington (hoa to, hồng đậm, mọc chùm), Ngỗng Tuyết (hoa nhỏ màu trắng ngà, kết chùm cực lớn), Spirit of Freedom (hoa to, hồng phấn, cánh kép khum tròn)... mỗi giống đều có những đặc điểm riêng về hình dáng, màu sắc và hương thơm.

Công tác chuẩn bị trước khi trồng hoa hồng leo

Thời vụ trồng

Thời điểm trồng tốt nhất là vào đầu mùa xuân hoặc mùa thu, khi thời tiết mát mẻ. Trồng vào thời gian này giúp cây có đủ thời gian để bộ rễ phát triển ổn định trước khi bước vào mùa hè nắng nóng hoặc mùa đông lạnh giá.

Chọn chậu và làm giàn

Kích thước chậu phụ thuộc vào kích thước cây giống:

• Cây nhỏ (dưới 50cm): Dùng chậu có đường kính khoảng 20x20cm để dễ kiểm soát độ ẩm.
• Cây lớn (trên 1m): Chọn chậu có đường kính và chiều cao tối thiểu 40-50cm để cung cấp đủ không gian cho bộ rễ phát triển.

Chậu phải có lỗ thoát nước tốt. Đồng thời, cần chuẩn bị sẵn khung, giàn leo bằng tre, gỗ hoặc kim loại để định hướng cho cây phát triển ngay từ đầu.

Chuẩn bị đất trồng (giá thể)

Đất trồng là yếu tố sống còn của hoa hồng. Giá thể cần tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Có thể phối trộn theo công thức tham khảo sau:

• Đất thịt hoặc đất phù sa: 40%
• Phân chuồng hoai mục (phân bò, phân gà): 20%
• Mụn xơ dừa đã qua xử lý: 15% (giúp giữ ẩm)
• Trấu hun hoặc xỉ than đập nhỏ: 15% (giúp tăng độ tơi xốp, thoáng khí)
• Phân vi sinh hoặc nấm đối kháng Trichoderma: 10% (giúp phòng bệnh cho rễ)

Trộn đều tất cả các thành phần và ủ trong vài ngày trước khi trồng để ổn định môi trường vi sinh vật.

Hướng dẫn kỹ thuật trồng hoa hồng leo

1. Lót một lớp xỉ than, trấu hun hoặc viên đất nung ở đáy chậu để tăng cường khả năng thoát nước, tránh ngập úng rễ.
2. Cho một phần giá thể đã trộn vào chậu.
3. Nhẹ nhàng gỡ bỏ bầu ươm của cây giống, tránh làm vỡ bầu đất. Đặt cây vào giữa chậu sao cho mặt bầu ngang bằng với miệng chậu.
4. Thêm giá thể vào xung quanh, lấp đầy các khoảng trống và nén nhẹ để cố định gốc cây. Không nên nén quá chặt sẽ làm đất bị chai cứng. Lượng đất nên cách miệng chậu khoảng 3-5 cm để tiện tưới nước và bón phân sau này.
5. Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng. Đặt cây ở nơi râm mát trong 3-5 ngày để cây hồi sức, sau đó dần dần đưa cây ra nơi có nắng.

Kỹ thuật nhân giống hoa hồng leo hiệu quả

Phương pháp giâm cành

Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất.

• Chọn cành: Chọn cành bánh tẻ (không quá non, không quá già) từ cây mẹ khỏe mạnh, không sâu bệnh.
• Cắt cành: Dùng dụng cụ sắc bén cắt một đoạn dài khoảng 15-20 cm (có ít nhất 3-4 mắt lá). Vết cắt phía gốc nên cắt vát để tăng diện tích ra rễ. Loại bỏ hết lá phía dưới và chỉ giữ lại 2-3 lá chét ở đầu ngọn.
• Kích rễ: Nhúng phần gốc cành giâm vào dung dịch kích rễ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Giâm cành: Cắm cành giâm sâu khoảng 3-5 cm vào giá thể giâm (thường là cát sạch, mụn dừa hoặc trấu hun). Tưới ẩm và trùm túi nilon để giữ ẩm.
• Chăm sóc: Đặt chậu giâm ở nơi mát mẻ. Sau khoảng 25-35 ngày, cành sẽ ra rễ. Khi rễ đã phát triển ổn định (khoảng 2-3 tháng), có thể chuyển sang chậu lớn hơn.

Phương pháp gieo hạt

Phương pháp này ít được áp dụng do tỷ lệ nảy mầm không cao và cây con có thể không giữ được đặc tính của cây mẹ. Quy trình bao gồm ngâm ủ hạt trong nước ấm, sau đó gieo vào giá thể ẩm và chờ nảy mầm, quá trình này có thể mất từ vài tuần đến vài tháng.

Quy trình chăm sóc hoa hồng leo toàn diện

Tưới nước

Tưới nước đều đặn nhưng không để sũng nước. Vào mùa khô, tưới 1-2 lần/ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát. Vào mùa mưa, giảm lượng nước tưới, chỉ tưới khi thấy bề mặt đất se khô. Luôn tưới vào gốc, hạn chế tưới lên lá và hoa vào buổi tối để tránh tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển.

Cắt tỉa

Cắt tỉa là công việc bắt buộc để cây thông thoáng, tập trung dinh dưỡng và ra hoa đều. Cần tỉa bỏ:

• Cành tăm, cành yếu, cành mọc chen chúc trong tán.
• Hoa đã tàn (cắt dưới hoa 2-3 đốt lá).
• Cành bị sâu bệnh, cành khô.
• Sau mỗi đợt hoa rộ, có thể tiến hành tỉa cành đồng loạt để kích thích cây ra chồi mới và lứa hoa tiếp theo.

Bón phân

Hoa hồng leo rất cần dinh dưỡng để phát triển và ra hoa. Có thể chia làm các giai đoạn:

• Bón lót: Sử dụng phân chuồng hoai mục khi trộn giá thể.
• Bón thúc: Sau khi trồng khoảng 15-20 ngày, bắt đầu bón thúc. Định kỳ 15-20 ngày/lần, có thể sử dụng xen kẽ phân hữu cơ (phân trùn quế, phân dơi, dịch chuối) và phân vô cơ NPK có hàm lượng đạm cao để cây phát triển thân lá.
• Bón đón hoa: Khi cây chuẩn bị ra nụ, chuyển sang sử dụng phân NPK có hàm lượng Lân và Kali cao hơn để kích thích ra hoa, giúp hoa to, màu đẹp và lâu tàn.

Làm giàn và uốn cành

Khi các cành non vươn dài, hãy chủ động uốn và buộc chúng vào giàn leo. Uốn cành theo chiều ngang hoặc xiên sẽ kích thích cây bật nhiều chồi nách và cho nhiều hoa hơn so với việc để cành mọc thẳng đứng.

Thay đất, thay chậu

Sau khoảng 1-2 năm trồng trong chậu, dinh dưỡng trong đất sẽ cạn kiệt và rễ cây lấp đầy chậu. Cần tiến hành thay chậu lớn hơn và thay giá thể mới để cung cấp không gian và dinh dưỡng cho cây tiếp tục phát triển.

Biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại thường gặp trên hoa hồng leo

Áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) là cách tiếp cận bền vững nhất. Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm và xử lý kịp thời.

Xem thêm:

• Kỹ Thuật Trồng Rau Sạch Tại Nhà Toàn Tập Cho Người Mới
• KỸ THUẬT LÀM BÔNG HỒ TIÊU ĐẠT NĂNG SUẤT CAO
• KHI NÀO NÊN TỈA TRÁI SẦU RIÊNG

HLC vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm chế phẩm nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ HLC có thể nhanh chóng hỗ trợ:

– Website: hlc.net.vn

CN Miền Bắc: 268 Vũ Hữu, Thanh Xuân, Hà Nội.
CN Miền Nam: Phường Thạnh Lộc, Quận 12, TP Hồ Chí Minh
Fanpage: Phân bón HLC 

– Zalo: 0326718282