Biện pháp cắt tỉa cành, tạo tán cây bưởi da xanh rất quan trọng đối với việc thâm canh cây ăn quả nói chung. Và đặc biệt cây bưởi da xanh nói riêng. Cắt tỉa cành sẽ loại bỏ được những cành sâu bệnh, cành thừa không có vai trò với cây. Tạo cho tán cây thông thoáng sẽ hạn chế được các loại sâu bệnh. Và giúp cho cây tập trung dinh dưỡng để nuôi hoa và kết quả. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ với các bạn một vài kỹ thuật tỉa cành tạo dáng cho bưởi da xanh.
1. Lý do tỉa cành, tạo tán
Bằng việc cắt tỉa hợp lý sẽ duy trì được sức sống cũng như năng suất, chất lượng của vườn bưởi. Cụ thể tỉa cành tạo tán hợp lý sẽ:
-
Hướng mọc hợp lý sẽ nhận được nhiều ánh sáng và khoảng không gian để phát triển, điều này giúp cho việc sử dụng nước và chuyển hóa dinh dưỡng trong cây được hữu hiệu. Nói cách khác, cắt tỉa cành , tạo tán đúng cách sẽ cải thiện được năng suất và chất lượng quả.
-
Cắt tỉa cành, tạo tán hợp lý sẽ tạo ra kích thước và hình dạng phù hợp cho cây. Khi đó người sản xuất dễ dàng kiểm soát và chăm sóc vườn tốt hơn. Việc cắt tỉa còn làm tăng sức chịu đựng của cây với những điều kiện bất thuận khác, cũng như duy trì sự cân bằng giữa cành mang quả và cành không mang quả.
-
Thông qua việc tỉa cành để loại bỏ những cành sâu bệnh, giúp cây nhận được nhiều ánh sáng và không khí . Thường xuyên cắt tỉa cành sẽ giúp người sản xuất kiểm soát được dịch hại trong vườn.
-
Làm tăng diện tích lá hữu hiệu và thúc đẩy sự quang hợp bằng cách tăng sự hấp thụ ánh sáng và không khí của lá. Nếu những cành cây được điều chỉnh và phân bổ.
2. Kỹ thuật tỉa cành, tạo dáng cho cây bưởi da xanh
2.1. Kỹ thuật tỉa cành, tạo tán năm thứ nhất:
Giai đoạn này được tính từ cây mới bắt đầu trồng. Sau khi trồng bưởi da xanh cao đến khoảng 80 cm thì bấm ngọn để kích thích cành bên phát triển. Sau khi cây ra cành, chọn 3 cành khỏe, thẳng mọc từ thân chính và phát triển theo ba hướng tương đối đồng đều nhau làm cành cấp 1.
-
Khi cành cấp 1 dài khoảng 60 – 80 cm, dùng cọc cắm xuống đất theo hướng phù hợp; tiếp đó, dùng dây cột giữ cành cấp 1 vào cọc tạo với thân chính một góc 40 – 450. Sau khi cành cấp 1 trưởng thành ta tiến hành kéo lần 2 đến khi tạo với thân chính 1 góc 60 – 700, kết hợp bấm ngọn để cây phân cành cấp 2. Khi cây ra tược non, cần tỉa bỏ sớm các cành thừa. Tỉa bớt ngọn mỗi đầu cành chính chỉ để 2 cành, phân bố cân đối với tán, mỗi cành cách nhau 20 – 30 cm; tỉa bỏ các cành vượt mọc thẳng đứng, mọc ngược vào tâm.
-
Sau đó, cứ như vậy thực hiện trên cành cấp II để tạo cành cấp III. Cành cấp III không hạn chế về số lượng và chiều dài, nhưng phải chú ý tỉa bớt các chỗ cành quá dày hoặc quá yếu.
Khi bấm ngọn cần chú ý hướng lá, lá mọc theo hướng nào thì cành mọc từ nách lá sẽ theo hướng đó. Vì vậy nên bấm ngọn sát gốc những lá có hướng theo chủ định phân cành.
2.2. Kỹ thuật tỉa cành, tạo tán năm thứ hai
Bước sang năm thứ 2 cần tiếp tục tạo hình và uốn dáng cho cây, dùng cọc cắm xuống đất, dùng dây mềm cột và kéo các cành khung cấp 1, cấp 2 sang vị trí còn khuyết và tạo với thân chính một góc 60 – 700; đồng thời, bấm ngọn để các mầm ngủ trên cành cấp 1 và cấp 2 phát triển thành nhiều cành quả, giúp cây có bộ tán cân đối với nhiều cành quả phân bố đều trong vòm tán cây. Khi kéo cố định các cành cần nhẹ nhàng, kéo từ từ nhiều lần, nơi buộc dây trên cành cần lót đệm cao su cắt từ vỏ xe gắn máy để chống vỏ cành bị hư, thời gian kéo khoảng 1-3 tháng/lần cho đến khi cành đạt ở vị trí như mong muốn. Tránh việc kéo mạnh, đột ngột sẽ dễ làm cành bị nứt, tét, nấm bệnh dễ tấn công.
Song song với việc tạo hình (tạo tán) cho cây là cắt tỉa. Tỉa cành có liên quan mật thiết với tạo hình, mục đích của tạo hình và tỉa cành là làm cho các cành chính và cành nhánh phân bố đều, khung cành có kết cấu vững chắc phù hợp với đặc tính vốn có của cây và điều kiện ngoại cảnh cũng như trình độ canh tác của địa phương, làm cơ sở cho việc nâng cao và ổn định năng suất.
Kỹ thuật cắt tỉa được thực hiện như sau:
-
Cắt tỉa sao cho cành thấp nhất cách mặt đất 38 cm.Cành không được cao nhiều hơn thân, bởi vì khi cây trưởng thành nó sẽ phát triển rất cao. Cành cao nhất nên cách mặt đất khoảng 76 cm. Hãy cắt tỉa những cành quá dài so với con số này. Lý tưởng nhất, tất cả cành nên phát triển chếch theo góc 45 độ. Nếu không có cành nào xấp xỉ số đo này thì hãy cắt tỉa tất cả chúng xuống còn một chồi duy nhất và chờ đợi sự mọc cành mới.
-
Loại bỏ tất cả phần cây chết và ốm yếu.Bất kỳ cành nào bị chết hoặc bị nhiễm nấm hoặc sâu bọ cần phải được loại bỏ. Tỉa ngay khi phát hiện và tiêu hủy chúng.
-
Thường xuyên cắt tỉa mầm dại (thường có gai – nếu trồng bằng cây ghép), những chồi mọc ở gần rễ của cây.
Tỉa ngay khi phát hiện cành cây bị bệnh và tiêu hủy chúng.
-
Cắt hết những cành đan xen nhau. Những cành đan xen sẽ tạo bóng râm, điều đó khiến cây không nhận đủ ánh sáng mặt trời.
Tỉa cành xen nhau và cành hướng vào tâm
-
Loại bỏ những cành vượt, những cành mọc thẳng và có nhánh mọc vượt quá đầu bạn. Điều này sẽ khiến bạn khó hái quả.
-
Cắt bỏ bớt những cành vượt sinh trưởng mạnh nhưng không cho quả nên lấy đi nhiều dinh dưỡng của cây mà không cho sản phẩm cũng là mục đích của việc cắt tỉa, đồng thời khi tạo hình tán cây có các cành đều nhau sẽ ra hoa, kết quả tập trung, tăng sản lượng và chất lượng quả đồng đều.
Cây bưởi thường xuất hiện những chồi tủa (5-6 chồi ra cùng một điểm) thì nên tỉa bớt chỉ chừa lại khoảng 2 đến 3 chồi mọc đều về các hướng. Tốt nhất nên lãi bỏ bớt lúc chồi còn non.
-
Loại bỏ các cành già cỗi để trẻ hoá, góp phần cây được sung mãn và dễ cho trái hơn.
2.3. Kỹ thuật tỉa cành tạo tán năm thứ ba
Với tuổi cây hiện tại thì năm thứ ba sẽ là năm bắt đầu có quả. Quy trình cắt tỉa được thực hiện như sau:
-
Tiếp tục cắt hết các cành còn lại và cắt tròn tán những nhánh xòe ra, kết hợp loại bỏ những trồi kém hiệu quả đã cắt lần 1 và lần 2 chỉ để lại những trồi xòe theo hướng chiều ngang để làm thân sau này.
-
Bấm ngọn cành mẹ để tạo ra nhiều cành mang quả.
-
Với những cây bị khuyết tán có thể tận dụng cành vượt để tạo cành mới lấp vào khoảng trống. Có hai cách như sau: Hoặc là không cưa quá sát gốc cành vượt, sau một thời gian một số chồi sẽ mọc quanh vết cắt, chọn chồi khỏe và đúng hướng để lấp khoảng trống. Hoặc là cắt cành vượt ngay vị trí trên lá (càng sát gốc càng tốt) có hướng mọc về khoảng trống của tán cây.
-
Tỉa cành tạo tán theo nguyên tắc từ trên xuống dưới và từ ngoài vào trong. Nên định dạng của tán cây dự kiến cần tạo trước khi tỉa cành, thường là hình nón hoặc mở tâm. Không nên tỉa quá 15% số cành.
-
Tỉa hoa, quả: Cần tỉa bỏ sớm những hoa, quả dị hình, những cành hoa không có lá, những quả nhỏ ở những vị trí không thuận lợi hoặc những chùm quá dày.
3. Chú ý khi tỉa cành, tạo tán cho cây
– Phải kiểm tra theo dõi thường xuyên vườn cây để can thiệp kịp thời.
– Tỉa cành, tạo hình phải làm sớm ngay từ cây còn nhỏ. Khi cây chưa có hoa quả, chú ý không quá nhiều, chỉ ngắt đi những nụ, mầm non, bấm ngọn và cắt bỏ những cành vô ích, mọc sai vị trí ngay từ khi còn nhỏ để tránh cây mất sức và tiết kiệm dinh dưỡng cho cây.
– Đến khi cây cho quả quan trọng nhất là sau khi thu hoạch, cắt bỏ những cành già yếu, sâu bệnh, những cành bị oằn gãy do mang quả quá nặng… và giữa mùa mưa cũng cần phải cắt bỏ những cành vượt che lấp ánh sáng.
– Khi tỉa cành phải xác định ở mỗi cây, đốn nhẹ, nặng, hay trung bình.
– Khi cây ra quá nhiều quả, nên bẻ bớt để tăng chất lượng quả (quả to, đồng đều và đẹp mã hơn) và quan trọng là giữ cho cây khỏe không sớm kiệt sức.
– Cây bưởi trồng bằng phương pháp nhân giống vô tính thường cho nhiều nhánh mọc dầy gần mặt đất, do đó cần tạo hình cho cây trong những năm đầu. Ngay sau khi trồng lưu ý chọn giữ một thân chính mọc thẳng.
Sau khi các cành bên mọc ra, chọn giữ lại một số cành tốt làm cành chính, loại bỏ các cành còn lại. Nên chọn các cành hợp với trục thân chính một góc khoảng 45- 900. Trong thời gian cây tiếp tục phát triển, các cành chính ban đầu cũng tiếp tục được chọn lại và loại bỏ các cành mới mọc xen kẻ giữa các cành chính.
– Tỉa bỏ những cành nhỏ yếu mọc ra từ những cành lớn bên trong tán, những cành mọc thẳng đứng, để giúp cây được thoáng, thụ phấn dễ dàng và quả phát triển tốt hơn. Thường xuyên loại bỏ những nhánh sâu bệnh, khô chết và giập gãy.
– Nên chọn những ngày không mưa để tiến hành cắt tỉa.
– Nếu vết cắt lớn, sau khi cắt cần dùng vôi bôi kín vết cắt trên thân cành để tránh sự xâm nhập của sâu, bệnh hại.
– Cần phải khử trùng dụng cụ cắt tỉa bằng nước Javel hoặc cồn 900 khi cắt hoặc tỉa cành để tránh lây bệnh qua cây khác.
Lời kết
Hy vọng với những kỹ thuật tôi đã chia sẻ sẽ giúp các bạn có thêm kinh nghiệm trong sản xuất. Chúng bạn có những cây bưởi thật sai quả.
Nguồn: https://buoikhanhvinh.com/
