Thời gian gần đây một số vườn sầu riêng đã xuất hiện hiện tượng mặt trên lá mất đi màu xanh bóng. Nhiều nông dân rất hoang mang lo lắng cho vườn sầu riêng của mình, bởi sau mới 5,7 ngày lá sầu chuyển màu từ xanh bóng sang vàng nhạt và cứ ngỡ rằng do phạm phân thuốc vì mới sử dụng trước đó.



Qua khảo sát thực tế cho thấy những cây bị nhẹ lá có màu vàng, như là bị bụi, còn bị hại nặng lá có màu trắng bạc, dễ bị rụng, cây còi cọc sinh trưởng kém. Soi trên kính hiển vi phát hiện có rất nhiều trứng, xác nhện lột vỏ và nhện đỏ phủ đầy ở mặt trên lá sầu riêng.





Nhện đỏ có tên khoa học là Tetranychus cinnabarinus Boisd với họ Tetranychidae, thuộc bộ Acarina. Chúng có 5 giai đoạn phát triển trứng, ấu trùng, hai giai đoạn nhộng trần và giai đoạn trưởng thành. Ấu trùng có màu hơi trắng, nhỏ, có 3 đôi chân; trong khi nhộng trần và con trưởng thành có 8 chân.





Nhện đẻ từng trứng trên mặt lá, trứng nhện hình tròn. Nhện non và nhện trưởng thành dùng vòi chích vào mô lá, tạo nên các vết chích nhỏ li ti. Vết chích ban đầu trắng nhạt sau chuyển sang màu vàng nhạt, khi mật độ nhện cao tạo nên nhiều vết chích, các vết chích liên kết lại thành mảng lớn, toàn bộ lá bị vàng. Nhưng có điều đặc biệt chúng lại sống và gây hại phần nhiều ở mặt trên lá sầu riêng và không làm xoắn lá như gây hại trên cây có múi.

Nhện đỏ phát triển mạnh trong thời tiết nắng nóng độ ẩm thấp, khả năng sinh sản khá cao, vòng đời ngắn. Khi bị nhiễm nặng lá chuyển màu vàng và rụng, ảnh hưởng đến khả năng ra hoa đậu trái và nuôi trái của cây sầu riêng.



Để hạn chế sự gây hại cũng như khắc phục những tác hại của nhện đối với cây sầu riêng cần áp dụng tốt các giải pháp sau:

1. Thứ nhất. Nhận diện triệu chứng, đối tượng gây hại:

Nhìn từ xa khi thấy vườn sầu riêng có dấu hiệu khác thường từ xanh bóng chuyển sang vàng tối thì nên tiến hành quan sát bộ lá, nếu cây bị nhẹ lá có màu vàng, nhìn nghiêng mặt trên lá sẽ thấy một lớp bụi mịn, đây là vỏ trứng của nhện. Hoặc có thể cắt lấy lá và đặt lên tờ giấy trắng, dùng tay búng nhẹ sẽ thấy nhện rớt xuống giấy và chuyển động, cần thiết gập đôi tờ giấy lại và chà mạnh sẽ có những vệt đỏ do xác nhện bị ép chết, nhưng để nhìn rõ thì phải có kính lúp, kính hiển vi. Do đó, cần khảo sát vườn liên tục, đặc biệt chú ý vào mùa khô.

2. Thứ hai. Phòng trị nhện gây hại.
+ Trong tự nhiên nhện hại bị nhiều loại thiên địch tấn công, như nhện nhỏ ăn mồi….. Cần tạo điều kiện cho thiên địch phát triển để hạn chế tác hại của nhện.
+ Cắt tỉa cành tạo tán cho vườn thông thoáng.
+ Bón phân, tưới nước hợp lý giúp cây khỏe, tăng sức chống chịu. Có thể tiến hành tưới nước theo kiểu phun mưa để rửa trôi nhện bám trên các bộ phận của cây và tạo độ ẩm cho thiên địch phát triển sẽ làm giảm mật độ nhện đỏ.
+ Khi mật độ nhện cao tiến hành dùng thuốc. Tuy nhiên, do nhện có khả năng kháng thuốc rất cao nên phải thường xuyên thay đổi luân phiên các loại thuốc. Phun ướt đều hai mặt lá và 5 ngày sau phun lại lần hai. Nếu vườn bị hại nặng thì cứ mỗi đợt ra đọt non phun thuốc làm 3 lần kết hợp với thuốc trị rầy, lần 1 khi vừa nhú đọt, lần 2 khi đọt ra rộ và lần 3 khi lá lụa. Khi cây cho trái cũng nên phun thuốc 3 lần, lúc nụ hoa ra rộ, sau khi đậu trái khoảng 1 tuần và lần 3 sau đó 10 ngày.

Chú ý: việc dùng thuốc hóa học nhiều dễ gây bộc phát mạnh nhện đỏ, do thuốc tiêu diệt thiên địch của nhện đỏ và nhện đỏ có khả năng nhờn và kháng thuốc cao. Bởi thế bà con có thể tham khảo các sản phẩm trừ sâu sinh học như dòng chế phẩm thảo mộc trừ sâu (từ tinh dầu tỏi, ớt, gừng, neem, cúc hoa trà,...) hoặc BIO Plus HLC vừa xử lý hiệu quả côn trùng và nhện hại vừa an toàn cho cây trồng, tự nhiên cũng như con người

Bà con chú ý dù dùng thuốc hóa học hay thảo dược, sinh học….đều phải phun khi nhện ở giai đoạn nhỏ mới nở sẽ có hiệu quả. Nếu vườn nào thường xuyên bị nhện gây hại nặng thì cứ mỗi đợt cây ra đọt, lá non nên phun 3 lần: 1 lần khi cây vừa nhú đọt non, lần 2 khi đọt ra rộ và lần 3 khi lá non bước sang giai đoạn bánh tẻ.
Phải sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng và luân phiên các loại thuốc để tránh nhện đỏ kháng thuốc.

3. Thứ ba. Phục hồi cây bị nhện gây hại:
Do nhện gây hại chủ yếu trên lá, đây là bộ phận quan trọng của cây trồng nơi tổng hợp các chất dinh dưỡng. Do đó, khi lá bị hại sẽ ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng và phát triển, cho nên công tác phục hồi cây sau khi nhện gây hại thì rất quan trọng có thể kéo dài đến vài tháng. Ngoài việc tăng thêm lượng phân đa lượng dùng bón gốc bà con cần bổ sung tối đa các trung vi lượng bằng phân bón hữu cơ cao cấp HLC 16 kết hợp với các lần phun thuốc trị nhện nhằm phục hồi nhanh màu xanh lại cho lá.



 Bà con phun định kỳ phân bón lá hữu cơ HLC 16 để bổ sung dinh dưỡng đa trung vi lượng dưới dạng hữu cơ để sầu riêng dễ hấp thụ