BIỆN PHÁP PHÒNG VÀ TRỊ BỌ TRĨ TRÊN XOÀI

Bọ trĩ là dịch hại phổ biến trên xoài, đây là loại côn trùng rất nhỏ, tuy nhiên có thể thấy được bằng mắt thường, thân hình thon dài, miệng rất cứng, khoẻ, phá hại bằng cách dùng miệng đục thủng vào bộ phận non của cây như lá non, chồi, bông, trái… rồi hút nhựa.
- Dấu hiệu:
+ Trên lá, bọ trĩ chích hút ở mặt dưới lá làm lá phát triển không bình thường, cong queo, hai mép cúp xuống.
+ Trên chồi, làm chồi không ra lá, trái.
+ Trên bông làm bông héo, khô, rồi rụng hàng loạt.
+ Nếu xảy ra trên trái sẽ làm da trái gần cuống có màu xám đậm (da cám), trái biến dạng, nếu bọ trĩ xuất hiện với mật số cao và gây hại muộn thì da trái (cả trái non lẫn trái lớn) bị sần sùi, giá trị thương phẩm giảm, không xuất khẩu được.

Trên xoài giai đoạn ra hoa rất quan trọng và thường hay bị bọ trĩ và rầy bông xoài tấn công.

- Ngoài xoài, bọ trĩ còn thấy gây hại trên rất nhiều cây trồng như cam, quít, ổi, điều, dưa hấu, lúa, rau cải các loại…

- Thời tiết khô hanh, nắng nóng là điều kiện thuận lợi cho bọ trĩ phát triển, chính vì vậy ở miền Nam, bọ trĩ thường xuất hiện và gây hại vào các tháng nắng nóng (từ tháng 12 – 4), thời điểm lại nầy trùng hợp vào giai đoạn xoài đang tập trung ra hoa (tháng 12 – 1) hay đang ra chồi, lá, trái non (tháng 1 – 3), tức là các giai đoạn có ảnh hưởng quan trọng đến năng suất và phẩm chất.

-  Thêm vào đó, điều chúng ta cần lưu ý là bọ trĩ có vòng đời tương đối ngắn: khoảng 13 – 20 ngày, lại đẻ trứng nhiều (25 – 30 trứng), do đó nếu không phát hiện sớm và phòng trừ đúng cách , thiệt hại sẽ càng nặng nề hơn.

- Bọ trĩ thường xuất hiện và gây hại vào các tháng nắng nóng, tiết trời khô, hanh. Ở Nam bộ, theo quan sát, bọ trĩ thường xuất hiện với mật số cao và gây hại thành dịch vào các tháng 2 – 5, do đó, vào các thời điểm nầy chúng ta cần thường xuyên thăm vườn, điều tra, nếu cây có các triệu chứng như vừa trình bày trên và mật số bọ trĩ cao (trên 3 – 5 con / chồi, lá hay trái) thì tiến hành phòng trừ ngay.

=> Để biết mật số bọ trĩ cao hay thấp chúng ta có thể dùng tay rung hoa, chồi hay trái để bọ trĩ rơi trên tờ giấy trắng rồi quan sát và đếm bằng mắt thường hay bằng kính lúp.

BIỆN PHÁP PHÒNG VÀ TRỊ BỌ TRĨ TRÊN XOÀI:

- Thường xuyên dùng vòi phun áp lực cao phun nước lên cây để làm giảm mật số bọ trĩ.

- Để hạn chế bọ trĩ gây hại, sau khi thu hoạch xoài cần tiến hành vệ sinh vườn, tiêu hủy tàn dư, dọn sạch cỏ dại, đến giữa vụ tiến hành cắt tỉa cành, tạo tán, loại bỏ những cành sâu bệnh, xới xáo tạo cho vườn thông thoáng để ánh sáng xuyên đều vào trong tán cây. Ngoài ra, thường xuyên dùng vòi phun áp lực cao, phun nước lên cây để làm giảm mật độ bọ trĩ.

- Vào giai đoạn xoài đang ra lá non, chồi, hoa, trái non… nếu mật số bọ trĩ cao có thể luân phiên sử dụng các loại thuốc sau: Radiant, Sairifos 585 EC, dầu khoáng SK Enspray 99EC (có thể dùng đơn hay phối với nhau), Secsaigon 10 EC, Secsaigon 25EC,.…

- Để phun thuốc đạt hiệu quả cao đối với bọ trĩ chúng ta cần phải phun nhiều nước, phun vào buổi chiều sẽ hiệu quả hơn buổi sáng. Nếu xoài đang bị bọ trĩ để tiêu diệt sạch chúng ta cần phun 2 lần cách nhau 3-5 ngày vì phun lần thứ 1 chỉ diệt được bọ trĩ đã nở, còn trứng thì khoảng 3-5 ngày sau mới nở dứt điểm cho nên chúng ta phun thêm 1 đợt nữa mới diệt được hết.


Bà con dùng vòi phun áp lực cao lên cây để giảm mật độ bọ trĩ (nguồn: hoinongdan.org)

Cần chú ý để phòng trừ bọ trĩ an toàn, hiệu quả, nên:

(1) phun nhiều nước.

(2) phun kỹ mặt dưới lá nơi bọ trĩ ẩn náu.

(3) để tránh hiện tượng kháng thuốc nên luân phiên các loại thuốc hoá học có gốc khác nhau, có thể sử dụng thuốc liên tiếp 2 -3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 1 tuần lễ.

(4) Chỉ dùng thuốc khi mật số bọ trĩ cao: trên 3 – 5 con / chồi, lá, trái.

(5) nếu xoài đang ra bông nên hạn chế phun thuốc, nếu hật cần thiết thì phun vào chiều mát.