Bệnh hại trên cây trồng nói chung và bệnh do nấm gây ra nói riêng là một trong những nguyên nhân gây thiệt hại nghiêm trọng cho sản suất nông nghiệp. Vì vậy, việc phòng và trị bệnh do nấm gây ra là việc làm không thể thiếu.

Nấm bệnh tồn tại trong đất, trong tàn dư sau thu hoạch, trong nước, và trong cả không khí. Nấm đất gây bệnh có thể tồn tại trong đất trong thời gian rất dài kể cả trong điều kiện không có cây ký chủ. Chúng bảo tồn bằng các sợi nấm, hạch nấm, hậu bào tử, bào tử trứng và những bào tử có vách dày ở trong đất và trên tàn dư cây trồng. Nấm xâm nhập vào cây chủ yếu qua các vết thương hở (như trầy xướt, tổn thương cơ học, do các đối tượng khác gây ra,…). Chúng tấn công vào các tế bào mạch dẫn của cây không còn khả năng hút nước và chất dinh dưỡng từ giá thể. Vì vậy mà các triệu chứng của bệnh nấm đất gây ra thường rất giống nhau, đều gây héo vàng, còi cọc và chết cây.  Gần như chúng luôn tồn tại trong cây trồng nhưng chỉ phát bệnh khi hội đủ mật độ. 

Khi bùng phát, chúng sinh sản rất nhanh nên gây thiệt hại nghiêm trọng. Do vậy trong sản xuất nông nghiệp bà con cần thực hiện những biện pháp sau để phòng và trị bệnh do nấm gây ra:

Vệ sinh đồng ruộng: Sau thu hoạch và trước khi canh tác cần thu dọn, tiêu hủy tàn dư thực vật, làm sạch cỏ dại vì đây là nguồn lưu tồn và lây lan quan trọng nhất. Thu nhổ và tiêu hủy các cây đã biểu hiện triệu chứng nhiễm bệnh.

Thoát nước tốt: Đất ướt tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát sinh và phát triển các bệnh ở rễ do các tác nhân gây bệnh tồn tại trong đất. Đặc biệt, đất ướt tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh ở cây con và thối rễ gây ra bởi Pythium và Phytophthora do các tác nhân này sản sinh ra các du động bào tử di chuyển (bơi) được trong môi trường nước. Vì vậy, thoát nước tốt là biện pháp phòng trừ chủ yếu trong các chương trình IDM đối với các bệnh Pythium và Phytophthora. 

Làm đất: Đất trồng phải thoát nước tốt, đất tơi và xốp. Cần có thời gian để đất khô hoàn toàn nhằm tiêu diệt bớt phần nào sợi nấm trong đất. Khi đất quá ẩm hãy đào rãnh để nước thoát xuống mương. Biện pháp này sẽ giúp làm chậm quá trình lây bệnh sang các cây khác trong vườn.

Làm ngập ruộng: đưa nước vào ruộng trong quá trình trồng đối với lúa hoặc rau màu sẽ làm giảm mật độ một số tác nhân gây bệnh tồn tại trong đất.

Bổ sung thêm vôi vào đất để tăng pH nhầm làm giảm hoạt động của nấm.

Về phân bón: Xử dụng phân bón cân đối NPK, tránh để thừa N. Tăng cường lượng Canxi trong đất để cây hấp thụ dinh dưỡng tốt góp phần tăng sức đề kháng cho cây trồng. Dùng phân hữu cơ hoai mục, có nhiều vi sinh vật đối kháng làm hạn chế nguồn bệnh. Bổ sung nấm Trichoderma vào đất bằng cách rải trực tiếp khi đất ẩm hoặc ủ chung với phân chuồng để tăng mật độ nấm có ích cho đất.

Về giống : Luân canh cây trồng khác họ. Sử dụng giống kháng. Không dùng hạt giống có mầm bệnh (không lấy giống ở ruộng có cây bị bệnh). Xử lý hạt giống bằng nước nóng 50 độ C trong 25 phút.

Việc sử dụng hạt và cây giống sạch bệnh là hết sức cần thiết. Cây giống thường bị nhiễm một số tác nhân gây bệnh tồn tại trong đất. Những tác nhân gây bệnh này có thể phát triển trên ruộng và lan rộng ra những khu vực mới. Nếu hạt bị nhiễm, cần xử lý hạt bằng thuốc trừ nấm được khuyến cáo cho cây trồng đó. Một số thuốc trừ nấm có ảnh hưởng tới sự nảy mầm, nên tốt hơn hết là dùng hạt sạch bệnh nếu có thể. Nhiều tác nhân gây bệnh có trong thân rễ, rễ củ và các loại thân củ làm giống. Điều quan trọng là tránh dùng những nguồn giống đó. 

Mật độ trồng vừa phải không quá dày để tránh bớt ẩm độ khi lá giao tán.

Biện pháp cơ giới vật lý: Nhổ bỏ cây bị bệnh kịp thời, phải hạn chế tưới nước, tránh bệnh lây lan trên ruộng. Tránh gây tổn thương rễ trong quá trình trồng trọt, chăm sóc.

Biện pháp sinh học:

Sử dụng các chế phẩm từ nấm Trichoderma bacillus bón vào đất trước khi trồng. Sau khi trồng bà con vẫn nên duy trì sử dụng nấm đối kháng Trichoderma Bacillus và nên kết hợp với chế phẩm EM HLC đặc trị tuyến trùng để tăng hiệu quả phòng trừ nấm khuẩn gây hại và tăng sức đề kháng cho cây trồng.





Để phòng trừ nấm khuẩn trong đất trồng và trên các bộ phận của cây trồng bà con sử dụng bộ đôi đặc trị nấm khuẩn Nano bạc đồng & Nano đồng oxyclorua HLC:

Biện pháp hóa học: 

Biện pháp hóa học thường có hiệu quả thấp do tác nhân gây bệnh tồn tại chủ yếu trong đất, xâm nhiễm gây hại ở bộ phận rễ, cổ rễ thân sát mặt đất. Tuy nhiên, trong những trường hợp bệnh hại nặng có thể dùng một số loại thuốc phun để tăng cường sức đề kháng cho cây và hạn chế bệnh lây lan như: Rovral, Ridomil Gold, Viroval, Aliette, Carbendazim, Benlat… (dùng đối với bệnh do nấm Sclerotium rolfsii); Aliette, Ridomil, Phosacide… (dùng đối với bệnh do nấm Phytophthora capsici).

Dịch bệnh của nấm gây bệnh bộ lá, như đốm lá, gỉ sắt và sương mai, phát triển nhanh trong những điều kiện lá ướt và nhiệt độ thích hợp. Những nấm bệnh này sản sinh ra vô số bào tử, lan truyền dễ dàng nhờ gió và/hoặc mưa trong và giữa các ruộng trồng. Cần theo dõi thời tiết và dự tính dự báo khi nào thì bệnh trên lá sẽ phát triển mạnh. Bằng cách đó, có thể phun thuốc trừ nấm khi mật độ nấm còn ở mức độ rất thấp do đó việc phòng trừ sẽ có hiệu quả nhất.

Rất khó phòng trừ bệnh nấm trên lá khi chúng đã phát triển mạnh. Nấm bệnh có thể phát triển khả năng đề kháng với một số thuốc trừ nấm, làm cho thuốc mất công hiệu.

Để giảm thiểu nguy cơ kháng thuốc ở nấm bệnh, cần giảm thiểu số lần phun thuốc trừ nấm trong mỗi mùa vụ. Việc này có thể thực hiện được bằng cách:

• phun thuốc trước khi bệnh biểu hiện quá rõ ràng

• luân phiên dùng thuốc trừ nấm bảo vệ và thuốc đặc hiệu

• phun thuốc trừ nấm ở nồng độ khuyến cáo và với khoảng cách đồng đều.

• Ưu tiên sử dụng thuốc sinh học

Phải đảm bảo thuốc trừ nấm có hiệu quả đối với bệnh. Nên mua từ các công ty và cửa hàng đáng tin cậy.

Nguồn tham khảo: https://thienlyfarm.com/